Hans van Noorden is directeur langdurige zorg bij Coöperatie VGZ: “Een belangrijk uitgangspunt voor ons is dat GGZ binnen de langdurige zorg laagdrempelig, toegankelijk en betaalbaar is voor mensen die daar recht op hebben, met cliënten als volwaardig onderdeel van de maatschappij. Inclusie, kwaliteit van leven en een zo zelfstandig mogelijk persoonlijk toekomstperspectief staan centraal.”
Dat vertrekpunt deelt Vincent van Gogh, zegt directeur René Adriaanse. “Wij geloven dat de cliënt met de juiste zorg en begeleiding het leven kan leiden dat diegene wil. Liefst in de eigen omgeving en toegespitst op de persoonlijke situatie. We zetten daarbij niet de aandoening, maar de cliënt centraal. Onze locatie in Venray zien we als een gezonde en vitale plek waar iedereen die er leeft, woont en werkt, er wandelt of op bezoek is, gemakkelijk een gezonde leefstijl kan aannemen. We bouwen hieraan met bewoners, behandelaren, buurtgenoten, verenigingen en netwerkpartners vanuit een programma dat we ‘Servaas Vitaal’ noemen.”
Leertuin Samenspel
Tijhuis voegt toe: “Vincent van Gogh heeft met VGZ afspraken gemaakt over werken aan passende zorg. Samen gaan we voor een betere gezondheid met minder professionele hulp. We hebben ruimte om te experimenteren met nieuw zorgaanbod, zodat we de landelijk voorziene groei in cliënten kunnen opvangen zonder lineair toenemende zorgkosten. In de Leertuin bedenken en starten we innovaties die én de kwaliteit van onze zorg verhogen én de gezondheidswinst vergroten én de totale kosten voor de zorg verlagen.” Deze optelsom draagt bij aan de toekomstbestendigheid van de zorg, meent Tijhuis. “Servaas Vitaal is een programma dat we zelf hebben vormgegeven. Een volgende fase is de implementatie van dit programma in de Leertuin, om met onze partners meer impact te creëren. We zien kansen in technologische ontwikkelingen, zoals robotica en domotica. Daar oriënteren we ons op in deze Leertuin.”
Digitaal ontmoetingsplein
“Hoe maken we de langdurige geestelijke gezondheidszorg toekomstbestendig? Dat is de vraag die we nu te beantwoorden hebben met elkaar”, aldus Adriaanse. “In Venray geven we deze beweging in de langdurige zorg over een viertal ‘assen’ verder vorm. De eerste is in het dagelijkse leven, hoe we wonen, zorgen en leven hebben georganiseerd. Samen met VGZ gaan we op zoek naar nieuwe, innovatieve woon-zorg-leefconcepten die opschaalbaar zijn naar andere regio’s. De tweede is in de verbinding met de samenleving: denk aan arbeid en re-integratie, maar ook aan dagbesteding. Als derde denken we na over hoe we dat doen in een veilige en gezonde omgeving met elkaar, hier op Servaashof, maar ook op de buitenlocaties van onze organisatie. En tot slot: hoe ontwerpen we expertiseontwikkeling en kennisdeling verder met elkaar? We zijn ervan overtuigd dat deze transitie samen met onze omgeving vorm moet krijgen.”
“We bouwen aan een sociale community die we versterken met een digitaal ontmoetingsplein. Niet alleen op Servaashof zelf, maar ook op dit digitale plein krijgen ontmoeting, kennis- en ervaringsuitwisseling een plek. Zo ontstaat er een ‘digitale wijk’ die in aanvulling op de fysieke wijk echt kan helpen voorbij de dagelijkse en persoonlijke begeleiding die wij vanuit Vincent van Gogh bieden.”
Uitbouwen van domotica
Tijhuis: “Onze visie is dat voluit leven thuis begint. In een huis, in een straat in een wijk. Een omgeving waarin je je vertrouwd voelt. We stellen steeds de vraag: hoe kunnen we volgend zijn in de levensfase waarin mensen psychisch kwetsbaar zijn of worden, zonder dat we gaan institutionaliseren? Uitbouw van domotica helpt ons hierbij. We willen als koploper vergaand kijken hoe domotica, robotica en zorgtechnologie voor een veilige woonomgeving zorgen die de cliënt in staat stelt om maximale regie over het eigen leven te voeren. Hoe kunnen we dit in iemands eigen thuissituatie organiseren in plaats van op het Servaasterrein?” Adriaanse vult aan: “Klopt, want Vincent van Gogh is meer dan alleen Servaashof, het instellingsgebonden terrein. We kennen verschillende woonvormen in de wijk. Onze nachtzorgteams op het terrein maken gebruik van uitluisterapparatuur en camera’s. Die systemen kunnen we ook beschikbaar maken voor cliënten in de wijk. Deze cliënt kan dan op afstand contact leggen met het nachtzorgteam.” Van Noorden: “We zetten ook in op digitalisering en domotica, omdat we zien dat we het in de toekomst met minder mensen moeten doen. Digitalisering en domotica dragen bij aan de regie van de cliënt en aan de efficiënte inzet en het werkplezier van schaars zorgpersoneel. Dat is broodnodig om iedereen kunnen blijven voorzien van goede geestelijke gezondheidszorg.” Tijhuis: “Technologie kan hier echt het verschil maken.”
Langdurende zorg transformeren
“De komende vijf jaar verkennen we waar de ruimte zit”, aldus Adriaanse. “Nu nog op kleine schaal, maar dit vraagt om opschaling. We zien in de Leertuin een kans om vanuit een platformgedachte de community te verstevigen en de harde eisen van veiligheid en nabijheid en dat wat iemand nodig heeft op te rekken. Zo kunnen we langdurende zorg transformeren van de klinische situatie naar een ambulante outreachende setting.” De afspraak die daarbij volgens Van Noorden is gemaakt, is dat Vincent van Gogh opschaalbare vernieuwingen inbrengt die door andere partners in heel Nederland ingezet kunnen worden. Adriaanse vult aan: “We richten ons hierbij naast de harde techniek juist op het kruispunt van digitalisering in relatie tot de sociale component van digitalisering en e-health. Denk aan de inzet van structuurhulpmiddelen, welzijnstechnologie en sociale robotica.”
Digitale bouwstenen
Vincent van Gogh bedenkt de digitale bouwstenen om veilig ambulant te wonen lang niet altijd zelf. De organisatie gebruikt bestaande producten, zoals een slimme medicijndispenser en slim zorghorloge (Miles, red.). Adriaanse: “Op Servaashof werken we aan de realisatie van een ‘comfortroom’, een gepersonaliseerde woonkamer waar we ‘thuis’ zoveel mogelijk proberen na te bootsen. Een plek waar we herkenning kunnen organiseren en rust kunnen brengen als mensen ontregeld zijn, begeleid in een veilige context. Een voorziening die aansluit bij de belevingswereld van cliënten. We gebruiken, geuren, kleuren en muziek, maar we kunnen bijvoorbeeld ook het vertrouwde uitzicht van thuis in een digitaal raam op de muur projecteren. Een mooi voorbeeld van smart tech in de volle breedte. Belangrijk, want we moeten nadenken over hoe technologie ondersteunend kan zijn in de 24/7 situatie.”
Samenwerkingscontract VGZ
Op 13 april jl. ondertekenden Vincent van Gogh voor geestelijke gezondheid en het VGZ Zorgkantoor een contract van vijf jaar waarin zij zich verbinden in een strategische samenwerking op het vlak van langdurige zorg. Beide organisaties zijn alliantiepartners van het Netwerk Zinnige Zorg en werken al sinds 2016 samen aan geestelijke gezondheidszorg op het vlak van de Zorgverzekeringswet. Ze hebben nu ook een gezamenlijke ambitie binnen de langdurige zorg: betere gezondheid van cliënten door meer cliënten te helpen met hetzelfde aantal zorgprofessionals. Lees meer op www.vigo.nl, www.vvgi.nl en www.vgz.nl.
Tijhuis: “We weten ook dat we niet alles zelf en aan de voorkant kunnen bedenken. Onze blik richt zich ook buiten de geestelijke gezondheidszorg: wat gebeurt daar? De samenwerking met VGZ geeft ons inzicht in de ontwikkelingen en innovaties in de rest van het land. We zien VGZ als belangrijke partner waarmee we samenwerken aan een duurzaam betaalbare en toegankelijke geestelijke gezondheidszorg. Nu en in de toekomst.”
Dit artikel verscheen in de 3de editie van ICT&health magazine: Vincent van Gogh en VGZ durven endoen digitaal - ICT&health (icthealth.nl)
