Het is geen kwestie van niet naar buiten willen of "even doorbijten". Ik kreeg akelige paniekaanvallen. Ze overkwamen me en ik had er geen invloed op. Het is alsof je geen lucht krijgt en flauwvalt.
Wat is een dwangstoornis?
Als je een dwangstoornis hebt, dan moet je van jezelf bepaalde handelingen uitvoeren, zelfs al wil je dat eigenlijk niet. Er komen steeds opnieuw bepaalde dwingende gedachten op en die laten zich niet tegenhouden. Zelfs niet als je deze gedachten helemaal niet bij jezelf vindt passen. Het lukt niet om ze onder controle te krijgen.
Regie kwijt
Een dwangstoornis neemt de regie over je leven meer en meer over. ‘Normaal’ functioneren in het dagelijks leven is dan steeds moeilijker. Het maakt je bovendien depressief, rusteloos en vermoeid. Een dwangstoornis wordt ook wel een obsessieve-compulsieve stoornis (OCD) genoemd.
Hoe herken ik een dwangstoornis?
Een dwangstoornis herken je aan twee duidelijke symptomen: dwanggedachten en dwanghandelingen.
Dwanggedachten
Dwanggedachten zijn gedachten, neigingen of beelden die steeds weer ongewenst terugkomen. Ze zijn akelig en storend, want ze veroorzaken spanning, angst en onrust. Je probeert ze te negeren of tegen te houden, maar vaak stoppen ze pas als je bepaalde handelingen uitvoert.
Dwanghandelingen
Dwanghandelingen zijn handelingen of regels die je van jezelf steeds weer moet uitvoeren. Zo probeer je de angst en onrust in jezelf te stoppen. Dwanghandelingen kunnen onzichtbaar zijn voor anderen. Je voert ze dan alleen uit in je gedachten. Je moet bijvoorbeeld een vraag eerst drie keer in gedachten herhalen. Daarna mag je pas antwoord geven.
Oorzaken van een dwangstoornis
Er is niet een bepaalde oorzaak aan te wijzen; wel zijn er verschillende risicofactoren. Een dwangstoornis ontstaat meestal door een combinatie van:
- lichamelijke oorzaken
- persoonlijke ervaringen
- persoonlijke eigenschappen/omstandigheden
Soorten dwangstoornissen
Er zijn verschillende soorten dwangstoornissen. Hieronder vind je er drie die veel voorkomen.
- Body Dysmorphic Disorder (BDD)
Je hebt constant het gevoel dat je lelijk bent en dat iedereen naar je kijkt. Die gedachte krijg je maar niet uit je hoofd. Ook moet je van jezelf bepaalde handelingen steeds herhalen, zoals voortdurend in de spiegel kijken.
- Smetvrees
Als je smetvrees hebt, heb je een obsessieve angst om vies of besmet te raken. Hierdoor heb je vaak de dwang om urenlang schoon te maken of te douchen. Smetvrees komt in allerlei gradaties voor: het kan een kleine rare gewoonte zijn, of het kan je hele leven beheersen. Veel mensen vinden deurklinken lastig, omdat iedereen daar met zijn handen aan zit. Dat wil niet meteen zeggen dat je smetvrees hebt. Als je geen enkele deur meer opent zonder een zakdoekje te gebruiken wordt het probleem al wat lastiger.
- Hoarding
Een ‘hoarder’ is de hele dag bezig met het verzamelen van spullen. Dit kan van alles zijn. Kranten, tijdschriften of kleren. Het lukt niet om spullen weg te gooien. Hierdoor is je huis of kamer overvol en heb je eigenlijk geen ruimte meer om er normaal te leven.